Điệp ngữ - Lớp 7 Ngữ văn: Kỹ thuật làm nổi bật ý tưởng

Điệp ngữ trong Ngữ văn lớp 7

Điệp ngữ là một biện pháp tu từ được sử dụng phổ biến trong tiếng Việt. Điệp ngữ giúp nhấn mạnh và làm nổi bật một khái niệm, một ý tưởng hoặc một cảm xúc nào đó. Với biện pháp tu từ điệp ngữ, người viết tạo sự lặp lại những từ ngữ khóa và gợi lên những gợi cảm nhất định ở phía bạn đọc.

Việc học về điệp ngữ có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp học sinh lớp 7 nâng cao kỹ năng sử dụng ngôn từ, biểu đạt ý nghĩa, làm cho văn bản sâu sắc và sinh động hơn. Dưới đây là những nội dung cơ bản về điệp ngữ mà các em học sinh cần nắm vững.

Khái niệm điệp ngữ

Điệp ngữ là hiện tượng ngữ học của việc lặp lại các từ, tiếng, cụm từ, hay ngắt câu, có chủ đích để làm cho bài thơ, đoạn văn bản, đối thoại có tiết tấu, nhấn mạnh ý chính hoặc gây cảm xúc mạnh.

Ngôn ngữ thường xuyên có sự lặp lại từ, cụm từ để làm tăng tính biểu thị ở một mức độ nào đó. Khi sự lặp lại được tăng lên cao, gây ấn tượng mạnh thì người ta gọi là hiện tượng điệp trong ngôn ngữ.

Các dạng điệp ngữ thường gặp

Có 3 dạng điệp ngữ cơ bản thường gặp trong văn bản là điệp từ, điệp cú và điệp ngắt câu:

a) Điệp từ/điệp tiếng

Là hiện tượng lặp đi lặp lại một từ hoặc một tiếng đơn.

Ví dụ: "Người đi người ở biển Đông ta ơi"

b) Điệp cú

Là hiện tượng lặp lại một cụm từ hoặc câu ngắn gọn.

Ví dụ: "Mùa xuân nho nhỏ của tôi ơi! Mùa xuân bé nhỏ của tôi ơi!"

c) Điệp ngắt câu

Là hiện tượng các câu cùng ngắt vào những chỗ giống nhau.

Ví dụ: "Em về. Em về đưa quê hương vào lòng anh. Em về. Giọt lệ trên má em còn đọng."

Vai trò của điệp ngữ

Điệp ngữ giúp tạo nên nhịp điệu, sự nhấn mạnh và tăng tính biểu cảm của văn bản. Cụ thể, điệp ngữ có các vai trò chính sau:

• Gây ấn tượng mạnh về một hình ảnh, cảm xúc nào đó
• Làm cho bài văn sinh động và có sức thuyết phục
• Giúp nhớ lâu và dễ thuộc các câu thơ, cụm từ
• Tạo ra tiết tấu, nhịp điệu cho văn bản
• Giúp bài văn có âm hưởng
• Chuyển tải tình cảm mạnh mẽ của tác giả

Bài tập về điệp ngữ Ngữ văn lớp 7

Dưới đây là một số bài tập vận dụng kiến thức về điệp ngữ thường gặp trong chương trình Ngữ văn lớp 7:

Bài 1: Xác định các dạng điệp ngữ

Đọc đoạn thơ sau và xác định các dạng điệp ngữ:

"Sông núi nước Nam vùng vẫy vùng vẫy
Những đêm mơ màng chiến khu anh về
Em chờ chờ mãi trông ngóng mãi
Anh về cùng sông núi nước Nam vùng vẫy."

Hướng dẫn giải:

• Điệp cú: "vùng vẫy vùng vẫy", "chờ chờ", "trông ngóng"
• Điệp tiếng: "vùng vẫy", "chờ", "ngóng", "mãi"

Bài 2: Chỉ ra các từ ngữ được điệp và phân tích vai trò

Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:

"Nắng Sài Gòn anh đi mãi
Chợ Bến Thành nhớ mãi tóc em
Hà Nội mùa thu lạnh lùng
Phố Thuỵ Khuê lá vàng trước hiên"

Câu 1: Chỉ ra các từ ngữ được điệp trong đoạn thơ trên.

Câu 2: Phân tích vai trò của điệp từ "mãi" và "lạnh lùng" trong đoạn thơ trên.

Hướng dẫn giải:

Câu 1: Các từ ngữ được điệp: "mãi", "lạnh lùng"

Câu 2: - Điệp từ "mãi" nhấn mạnh tình cảm day dứt không nguôi của nhân vật trữ tình đối với kỷ niệm xưa.

- Điệp từ "lạnh lùng" gợi lên không khí se lạnh, cô đơn của mùa thu Hà Nội.

Bài 3: Tạo văn bản sử dụng điệp ngữ

Sử dụng các dạng điệp ngữ (điệp từ, điệp cú, điệp ngắt câu) để viết một đoạn văn ngắn miêu tả cảm xúc của bạn khi đứng trước biển xanh rộng lớn.

Hướng dẫn giải:

Mẫu câu trả lời: Biển xanh bao la. Biển xanh bạt ngàn. Tôi chìm đắm trong màu xanh bất tận ấy. Mênh mông. Bao la. Bát ngát. Biển cứ thế trải dài mút tầm mắt. Tôi thích cảm giác gió biển hòa quyện vào tóc mình. Mát lạnh. Ấm áp. Mát lạnh. Ấm áp. Tôi ngồi đây, để mắt nhìn sóng biển ùa về ùa đi...

Kết luận

Ngữ văn là môn học giúp học sinh trau dồi tư duy và nâng cao năng lực sử dụng ngôn từ. Trong đó, hiểu và vận dụng được điệp ngữ là một kĩ năng cần thiết để tạo nên những văn bản sinh động, có sức biểu cảm, thể hiện được quan điểm, tình cảm của tác giả. Hy vọng qua bài viết này, các em học sinh đã nắm vững được kiến thức cơ bản về điệp ngữ và có thể vận dụng tốt vào thực tiễn.

Tìm hiểu & tham khảo về Ngữ Văn Lớp 7 Bài điệp Ngữ