Bài 2. Những câu hát than thân, châm biếm Bài Luyện tập, trắc nghiệm và tự luận

Câu 1 (NVCBL7-24738)

Vì sao trong ca dao , người ta hay dùng hình ảnh con cò để diễn tả cuộc đời của người nông dân ?

Vì con cò là loài vật hiền lành , chịu khó kiếm ăn như người nông dân Vì con cò là loài vật gắn bó với đồng ruộng và sống rất hiền lành như người nông dân Vì con cò là loài vật có nhiều đặc điểm giống cuộc đời và phẩm chất của người nông dân Vì con cò là loài vật luôn cần cù kiếm ăn , rất đáng quí , đáng thương

Câu 2 (NVCBL7-30578)

Nội dung của những câu hát than thân là gì?

Phản ánh tình cảnh éo le ngang trái và nỗi khổ đau của người dân lao động thời xưa trên nhiều phương diện. Đồng cảm, chia sẻ với cuộc đời đau khổ, bất hạnh và khát vọng hạnh phúc của con người, đặc biệt là người phụ nữ xưa. Thể hiện tình yêu quê hương đất nước, sự tự hào của người lao động về cảnh đẹp thiên nhiên. Phản ánh tình cảnh éo le của con người, tố cáo xã hội bất công, phi lí; đồng cảm với nỗi bất hạnh và khát vọng của con người.

Câu 3 (NVCBL7-30579)

Hình ảnh con cò trong bài ca dao than thân thứ nhất thể hiện điều gì về thân phận người nông dân?

Số phận con người nhỏ bé, bị hắt hủi. Cuộc sống đầy trắc trở, khó nhọc, đắng cay. Con người bị dồn đẩy đến bước đường cùng. Đường đời gặp nhiều oan trái, bất công.

Câu 4 (NVCBL7-30580)

Trong các bài ca dao trên, có những biện pháp nghệ thuật nào đã góp phần khắc họa thân phận người nông dân?

Nghệ thuật điệp cấu trúc, tương phản. Nghệ thuật hoán dụ, đối lập, liệt kê. Sử dụng câu hỏi tu từ, hình thức đối đáp. Nghệ thuật ẩn dụ, đối lập và câu hỏi tu từ.

Câu 5 (NVCBL7-30581)

Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:

... ... thường được sử dụng trong ca dao để nói về cuộc đời và thân phận cơ cực của con người, đặc biệt là người nông dân. Bởi nó là con vật hiền lành, nhỏ bé, chịu khó lặn lội kiếm ăn.

Con cò. Con sáo. Con khướu. Con chích chòe.

Câu 6 (NVCBL7-30582)

Cụm từ "thương thay" trong bài ca dao số 2 là tiếng than biểu hiện điều gì?

Sự đồng cảm, xót thương. Sự chế giễu, cười chê. Sự tự hào, yêu thích. Sự căm giận, tức tối.

Câu 7 (NVCBL7-30583)

Từ "thương thay" được lặp lại mấy lần trong bài ca dao số 2?

4 lần. 3 lần. 2 lần. 6 lần.

Câu 8 (NVCBL7-30584)

Trong bài ca dao số 2, tác giả bộc lộ sự "thương thay" với những con vật nào?

Con tằm, lũ kiến, chim hạc, con cuốc. Con cò, con ong, con tằm, con rùa. Con sáo mồ côi, con muỗi, con hạc, con cò. Con nhái, con tằm, con sáo, lũ kiến.

Câu 9 (NVCBL7-30585)

Cụm từ nào dưới đây không có cấu trúc của một câu thành ngữ như câu "gió dập sóng dồi"?

Nước non lận đận. Lên thác xuống ghềnh. Nhà rách vách nát. Gió táp mưa sa.

Câu 10 (NVCBL7-30586)

Bài ca dao số 3 thể hiện niềm thương cảm với số phận của ai?

Người phụ nữ. Người nông dân. Người lính. Người con gái lấy chồng xa.

Câu 11 (NVCBL7-30587)

Biện pháp nghệ thuật nào không được sử dụng ở cả ba bài ca dao than thân?

Những hình ảnh so sánh, ẩn dụ. Những hình ảnh mang tính ước lệ, truyền thống. Thể thơ lục bát, âm điệu thương cảm. Nhiều điệp từ, điệp ngữ.

Câu 12 (NVCBL7-30588)

Cấu trúc nào dưới đây là tiêu biểu, được lặp lại trong nhiều câu ca dao than thân?

Nước non lận đận... Trèo lên cây bưởi... Thân em như... Gánh cực mà đổ lên non...

Câu 13 (NVCBL7-30589)

Bài ca dao số 1 sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào?

Ẩn dụ, câu hỏi tu từ, đối lập. Đối lập, so sánh, điệp ngữ. Câu hỏi tu từ, ẩn dụ. So sánh, nhân hóa, ẩn dụ.

Câu 14 (NVCBL7-30590)

Hình ảnh con cò trong bài ca dao số 1 là ẩn dụ để nói về thân phận của đối tượng nào?

Người nông dân. Người phụ nữ. Người công nhân. Người khuyết tật.

Câu 15 (NVCBL7-30591)

Hình ảnh cánh cò trong câu ca dao sau có ý nghĩa gì?

"Cánh cò bay lả bay la

Bay từ cửa phủ bay ra cánh đồng."

Nói lên không gian rộng lớn, bát ngát của cánh đồng quê hương. Ca ngợi vẻ đẹp mềm mại của cánh cò gắn với sự bao la, trù phú của cánh đồng quê hương. Là hình ảnh gợi hứng cho những liên tưởng về vẻ đẹp của quê hương. Cánh cò gắn bó với người dân lao động từ đồng ruộng quê hương.

Câu 16 (NVCBL7-30592)

Bài ca dao số 2 có mấy hình ảnh ẩn dụ?

1 2 3 4

Câu 17 (NVCBL7-30593)

Bài ca dao số 3 sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào?

So sánh, ẩn dụ. Ẩn dụ, hoán dụ. Hoán dụ, nhân hóa. Nhân hóa, so sánh.

Câu 18 (NVCBL7-30594)

Ca dao châm biếm có đặc điểm gì?

Dùng lời lẽ sắc sảo, mỉa mai, giễu cợt để vạch trần thói hư tật xấu của con người hay những hiện tượng xấu trong xã hội. Dùng lối chơi chữ lắt léo bằng ngôn từ để tạo tiếng cười giải trí, không nhằm vào đối tượng cụ thể nào. Xây dựng những tình huống bất ngờ, phi lí để nói lên thân phận đau khổ của người lao động trong xã hội xưa. Dùng lời lẽ sắc sảo, mỉa mai, giễu cợt để tố cáo những thói hư tật xấu của giai cấp thống trị.

Câu 19 (NVCBL7-30595)

Nét tính cách nào sau đây nói đúng về chân dung của "chú tôi" trong bài ca dao châm biếm thứ nhất?

Hướng dẫn giải:

"Cái cò lặn lội bờ ao

Hỡi cô yếm đào lấy chú tôi chăng?

Chú tôi hay tửu hay tăm,

Hay nước chè đặc, hay nằm ngủ trưa.

Ngày thì ước những ngày mưa,

Đêm thì ước những đêm thừa trống canh."

Chân dung "chú tôi" được khắc họa là kẻ nghiện ngập, lười biếng:

- Nghiện ngập: Hay tửu hay tăm

- Lười biếng: Hay nằm ngủ trưa. Ước ngày mưa để không phải đi làm. Ước đêm dài, thừa canh để được ngủ nhiều hơn.

Tham lam và ích kỉ. Độc ác và tàn nhẫn. Dốt nát và háo danh. Nghiện ngập và lười biếng.

Câu 20 (NVCBL7-30596)

Bài ca dao số 1 châm biếm hạng người nào trong xã hội?

Lười biếng, nghiện ngập. Tham lam và ích kỉ. Độc ác và tàn nhẫn. Dốt nát và háo danh.

Câu 21 (NVCBL7-30597)

Hình ảnh giữa cô yếm đào và chú tôi được xây dựng bằng nghệ thuật gì?

Hướng dẫn giải:

Sự tương phản giữa "cô yếm đào" và "chú tôi" là:

- Cô yếm đào: chỉ cô gái trẻ, đẹp, duyên dáng, kín đáo.

- Chú tôi: là kẻ nghiện ngập nát rượu, lại lười biếng, lười lao động, chỉ thích ăn chơi hưởng thụ.

Tương phản. Nói quá. Tả thực. Ước lệ, tượng trưng.

Câu 22 (NVCBL7-30598)

Bài ca dao số 2 sử dụng thủ pháp nghệ thuật nào?

Hướng dẫn giải:

Nói nhại hay còn gọi là chơi chữ. Tác giả dân gian đã sử dụng từ đồng âm "lợi" để châm biếm người mê tín và ham vinh hoa phú quý.

Từ "lợi" trong câu "Lấy chồng lợi chăng" có nghĩa là lợi lộc, lợi ích.

Từ "lợi" trong câu "Lợi thì có lợi, nhưng răng không còn" lại có nghĩa là răng lợi.

=> Tác giả đã sử dụng hiện tượng từ đồng âm để nói nhại, chơi chữ, khiến tiếng cười châm biếm bật ra nhẹ nhàng, sâu sắc.

Nói nhại. So sánh. Tương phản. Nhân hóa.

Câu 23 (NVCBL7-30599)

Bài ca dao số 2 phê phán hủ tục nào?

Mê tín, bói toán. Ma chay cưới xin. Mẹ chết, con bị chôn sống. Cướp vợ.

Câu 24 (NVCBL7-30600)

Bài ca dao số 3 phê phán điều gì?

Hướng dẫn giải:

- Hủ tục ma chay: Xưa, khi nhà nào có người chết đều có các thành phần chức sắc trong làng đến ăn giỗ. Tục lệ ma chay, cưới xin hiếu hỉ vốn là nét đẹp truyền thống của người Việt nhưng nó đã bị biến tướng, trở thành hủ tục khi những kẻ cậy cường quyền mà đến ăn uống chè chén linh đình.

- Sự thờ ơ: Những thành phần đến ăn đều không quan tâm đến sự đau đớn mất mát của cò con, cũng chẳng cần biết con cò là ai. Chúng chỉ biết sà đến ăn uống no nê rượu thịt, không hề chia buồn với gia chủ.

Thói gia trưởng của một bộ phận người trong xã hội phong kiến. Luật lệ hôn nhân hà khắc khiến con người đau khổ, bất hạnh. Tổ chức đám ma linh đình để chứng minh sự sang trọng. Hủ tục ma chay và sự thờ ơ trước cái chết của kẻ khác.

Câu 25 (NVCBL7-30601)

Con cà cuống trong bài ca dao số 3 ngầm chỉ hạng người nào trong xã hội?

Những kẻ có vai vế, chức sắc trong làng xã. Thân phận của người chết. Bọn lính tráng và tay sai của người có chức quyền. Những người cùng cảnh ngộ với người chết.