Khái Niệm Và Đặc Điểm Chung Của Hoocmôn Thực Vật
Hoocmôn thực vật là các chất hữu cơ được tổng hợp và tiết ra bởi cơ thể thực vật, có tác dụng điều tiết các quá trình sinh lý và phát triển của cây. Các hoocmôn thực vật có những đặc điểm chung sau:
Được Tạo Ra Ở Một Nơi Nhất Định Trong Cơ Thể Thực Vật
Các hoocmôn thực vật được tổng hợp tại những bộ phận cụ thể trong cơ thể cây, ví dụ như chồi đọt, rễ, lá, hoa, quả, hạt, v.v.
Được Vận Chuyển Đến Các Bộ Phận Khác Trong Cây
Sau khi được tổng hợp, các hoocmôn thực vật được vận chuyển đến các bộ phận khác của cây qua hệ thống mạch gỗ và mạch rây để phát huy tác dụng.
Có Nồng Độ Thấp Nhưng Tác Dụng Mạnh
Các hoocmôn thực vật chỉ cần có mặt ở nồng độ rất thấp (khoảng 10^-6 - 10^-8 M) nhưng lại có tác dụng mạnh mẽ trong việc điều tiết các quá trình sinh lý và phát triển của cây.
Vai Trò Của Các Nhóm Hoocmôn Thực Vật Chính
Có nhiều nhóm hoocmôn thực vật khác nhau, mỗi nhóm có vai trò đặc trưng riêng trong việc điều tiết sự phát triển của cây:
Auxin
Auxin (đặc biệt là IAA - Indole Acetic Acid) đóng vai trò quan trọng trong sự kéo dài tế bào, kích thích hình thành rễ, điều khiển sự phát triển của quả, ngăn cản sự rụng lá và hoa, điều khiển sự mọc chồi nách, và nhiều quá trình khác.
Gibberelin
Gibberelin kích thích sự kéo dài tế bào, thúc đẩy sự nảy mầm của hạt, kích thích sự phát triển của hoa và quả, gây sự đâm chồi, và điều tiết nhiều quá trình khác.
Xitokinit
Xitokinit thúc đẩy sự phân chia tế bào, kích thích sự hình thành chồi nách, ngăn cản sự già của lá, làm tăng khả năng sống của tế bào, và có vai trò trong sự vận chuyển chất dinh dưỡng.
Axit Abxisic (ABA)
Axit abxisic điều khiển sự mở và đóng khí khẩu, giúp cây chống chịu được với điều kiện khô hạn, kiểm soát sự nảy mầm của hạt, và điều tiết sự rụng lá và quả.
Etilen
Etilen kích thích sự chín của quả, điều khiển sự nảy mầm của hạt, gây rụng lá và hoa, thúc đẩy sự phân hóa, và tham gia trong phản ứng phòng vệ của cây đối với các tác nhân gây bệnh.
Tổng Kết
Bài 35 trong sách giáo khoa Sinh học lớp 11 cung cấp những kiến thức cơ bản về hoocmôn thực vật, bao gồm khái niệm, đặc điểm chung và vai trò của các nhóm hoocmôn chính như auxin, gibberelin, xitokinit, axit abxisic và etilen. Việc hiểu rõ về hoocmôn thực vật sẽ giúp học sinh nắm vững những nguyên lý điều tiết sự phát triển của cây và làm nền tảng để học tập các kiến thức liên quan trong chương trình Sinh học sau này.