Đề cương ôn tập môn Ngữ văn lớp 7 - Đặc điểm thơ trung đại

Thơ trung đại Việt Nam - Những đặc điểm nổi bật

Thời kỳ trung đại ở Việt Nam kéo dài từ thế kỷ 10 đến hết thế kỷ 18. Đây là thời kỳ hình thành nền văn học Việt Nam độc lập, tách khỏi ảnh hưởng Trung Quốc.

Thơ trung đại Việt Nam có những đặc điểm nổi bật sau:

Chủ đề phong phú, đa dạng

Thơ trung đại phản ánh đời sống tinh thần phong phú của con người thời bấy giờ. Các chủ đề chính:

• Ca ngợi quê hương đất nước, cảnh đẹp thiên nhiên.
• Thể hiện tình yêu quê hương đất nước.
• Ca ngợi tình đoàn kết, kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
• Thể hiện nỗi niềm, tâm trạng cá nhân.

Ngôn ngữ giàu chất thơ

Ngôn ngữ thơ trung đại giàu chất thơ, bay bổng. Các thủ pháp tu từ phổ biến:

• So sánh: "Mây trắng ngàn nẻo lai láng"
• Nhân hóa: "Gió đưa cành trúc la đà"
• Ẩn dụ: "Em viện trăng khuyết, anh viện hoa"

Hình thức đa dạng

Thơ trung đại sử dụng nhiều thể thơ như: thất ngôn, bát cú, song thất, lục bát...

Ngoài ra còn có những hình thức như: vè, líu, truyền kỳ mạn lục...

Nhiều dấu ấn cá nhân

Thơ trung đại in đậm dấu ấn cá nhân của từng tác giả. Mỗi nhà thơ đều có phong cách riêng:

• Nguyễn Trãi: Bộc trực, mạnh mẽ.
• Hồ Xuân Hương: Sắc sảo, mỉa mai.
• Nguyễn Du: Da diết, lãng mạn.

Chính dấu ấn cá nhân đã làm nên sức hấp dẫn, giá trị của thơ trung đại.

Một số tác phẩm thơ tiêu biểu thời trung đại

Bình Ngô đại cáo - Nguyễn Trãi

- Viết năm 1428 để tuyên dương chiến thắng quân Minh, ca ngợi ý chí độc lập dân tộc.

- Ngôn ngữ mạnh mẽ, hùng hồn. Chữ Nho kết hợp với chữ Nôm tạo âm hưởng dồn dập.

- Đây là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam.

Cung oán ngâm khúc - Nguyễn Du

- Viết năm 1813, thể hiện nỗi lòng của người con gái Việt Nam thời phong kiến.

- Giàu chất thơ, ngôn từ da diết, lãng mạn.

- Đây là một trong những tuyệt tác về tình yêu buồn của thơ ca Việt Nam.

Hoài Nam ca - Đặng Trần Côn

- Viết giữa thế kỷ 18, ca ngợi cảnh đẹp quê hương Tổ quốc.

- Giàu cảm xúc yêu quê hương, thiên nhiên hữu tình.

- Là một trong những bài thơ hay nhất ca ngợi quê hương đất nước.

Thơ trung đại Việt Nam có giá trị lớn về nội dung lẫn nghệ thuật. Các tác phẩm thơ tiêu biểu đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc.

Một số kiến thức cần nắm vững khi học thơ trung đại lớp 7

Nắm vững các thể loại thơ trung đại

Học sinh cần nắm được các thể loại thơ phổ biến thời trung đại như thất ngôn, lục bát, song thất, thơ Đường luật...

Hiểu các phép tu từ, biện pháp nghệ thuật

Nhận biết và hiểu các phép tu từ thường gặp như so sánh, nhân hóa, ẩn dụ... cũng như các biện pháp nghệ thuật trong thơ ca.

Phân tích ý nghĩa tác phẩm

Biết phân tích ý nghĩa tư tưởng, nghệ thuật của các bài thơ. Liên hệ với hoàn cảnh lịch sử và đời sống thực tế đương thời.

Bên cạnh đó, học sinh cũng cần rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào việc phân tích, bình luận văn bản. Đây là những kỹ năng cần thiết để nâng cao khả năng học tập.

Tìm hiểu & tham khảo về Thơ Trung đại Lớp 7