Động học chất điểm
Chương này giới thiệu về vị trí, chuyển động và các khái niệm cơ bản về động học chất điểm. Sau đây là một số công thức quan trọng để ghi nhớ:
Vectơ vị trí
Vectơ vị trí của một vật thể tại một thời điểm nhất định được biểu diễn bằng ký hiệu r.
Vận tốc
Vận tốc trung bình từ thời điểm t1 đến t2 được tính bằng:
vtb = (r2 - r1) / (t2 - t1)
Vận tốc tức thời (tại thời điểm t) được tính bằng:
v = dr/dt
Gia tốc
Gia tốc trung bình từ thời điểm t1 đến t2 được tính bằng:
atb = (v2 - v1) / (t2 - t1)
Gia tốc tức thời (tại thời điểm t) được tính bằng:
a = dv/dt
Động lực học chất điểm
Trong chương này, các em sẽ được học về những định luật cơ bản của chuyển động, lực tác dụng lên vật, và mối liên hệ giữa lực và chuyển động. Dưới đây là một số công thức quan trọng:
Định luật I Newton
Một vật ở trạng thái đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều nếu và chỉ nếu tổng các lực tác dụng lên vật bằng không.
Định luật II Newton
Lực tác dụng lên một vật tỷ lệ thuận với gia tốc của vật và khối lượng của vật:
F = ma
Định luật III Newton
Khi một vật tác dụng lực lên vật khác, vật thứ hai cũng tác dụng một lực ngược chiều, bằng lực đó, gọi là lực phản lực.
Lực hấp dẫn
Lực hấp dẫn giữa hai vật có khối lượng m1 và m2 cách nhau một khoảng cách r được xác định bởi:
F = G(m1m2)/r2
Trong đó, G là hằng số hấp dẫn.
Cân bằng vật rắn
Chương cuối cùng của học kỳ 1 sẽ tập trung vào các điều kiện cân bằng của vật rắn dưới tác dụng của các lực. Các công thức quan trọng bao gồm:
Điều kiện cân bằng chuyển động
Để một vật rắn ở trạng thái cân bằng chuyển động (tổng lực bằng 0), cần thỏa mãn điều kiện:
∑F = 0
Điều kiện cân bằng quay
Để một vật rắn ở trạng thái cân bằng quay (tổng mômen lực bằng 0), cần thỏa mãn điều kiện:
∑M = 0
Mômen lực
Mômen lực của một lực F tác dụng lên vật rắn tại điểm A quanh một điểm quay O được xác định bởi:
M = F × d
Trong đó, d là vectơ vị trí từ O đến A.
Trên đây là tổng hợp các công thức Vật lý lớp 10 học kỳ 1 quan trọng nhất. Bằng cách ghi nhớ và thực hành áp dụng các công thức này, các em sẽ có một nền tảng vững chắc để tiếp tục học tập môn Vật lý ở các cấp độ cao hơn.