Tìm hiểu về diếp cá - loại rau quen thuộc trong bữa ăn

Diếp cá - Một loại rau quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày

Diếp cá là một loại rau phổ biến, quen thuộc với hầu hết mọi người Việt Nam. Với hương vị thơm ngon, diếp cá thường được dùng làm rau sống trong các món gỏi, món xào hoặc nấu canh chua. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết tên khoa học của loại rau này.

Tên gọi phổ biến

Trong dân gian, diếp cá vẫn được gọi với một số tên như: rau diếp, diếp cá bắp, diếp bò, rau diếp cá,.... Bên cạnh đó, tùy từng vùng miền, loại rau này còn có những cái tên khác nhau.

Tại miền Bắc, người dân thường quen gọi là diếp cá, còn tại miền Nam lại gọi là rau cần nước hoặc giấp cá. Dù tên gọi khác nhau nhưng thực chất đều là một loài.

Tên khoa học

Tên khoa học của diếp cá là Limnophila aromatica. Đây là tên được các nhà khoa học đặt cho loài diếp cá dựa trên các đặc điểm sinh học và hình thái của nó.

Cụ thể:

• Limnophila: từ tiếng Hy Lạp, nghĩa là "yêu thích sống gần nước".
• Aromatica: từ tiếng Latin, nghĩa là "có hương thơm".

Như vậy, tên khoa học của diếp cá chỉ ra rằng loài này thích sinh trưởng ở những nơi có độ ẩm cao, gần nguồn nước và phát ra mùi thơm.

Đặc điểm sinh học và hình thái

Diếp cá là một loài cỏ lâu năm, mọc thành bụi rậm rạp. Cây có thân ngắn, đường kính 1-3mm. Thân cây phân nhánh nhiều, mọc bò lan trên mặt đất hoặc mặt nước.

Rễ

Diếp cá có rễ củ nhỏ, màu trắng ngà, mọc ở các đốt của thân. Các rễ nhỏ này có khả năng hút dinh dưỡng từ trong đất để nuôi cây.

Lá

Lá mọc cách, không cuống, hình tim hoặc trái xoan, mép lá khía răng cưa. Lá nhẵn nhụi, màu xanh đậm, ngả hơi tím ở gân giữa lá. Kích thước chiều dài lá khoảng 2-3cm, rộng 1-1,5cm.

Điểm đặc biệt là mặt dưới lá có màu tím đậm, tạo nên vẻ ngoài độc đáo, khác với các loại diếp khác.

Hoa và quả

Diếp cá ra hoa và kết quả quanh năm. Hoa nhỏ, mọc thành cụm hình chùy ở đầu cành, mỗi cụm chứa từ 2-30 bông hoa. Màu hoa trắng nhạt hoặc hồng nhạt. Quả nang 1 ô, hình trứng dài khoảng 0,5mm, chứa 1 hạt.

Nơi sống và cách trồng

Điều kiện sống

Diếp cá thích sống ở những vùng đất ngập nước, độ ẩm cao như bờ ao, hồ, đầm lầy, rạch, kênh mương,... Loài cỏ này có thể mọc cả trên cạn và dưới nước.

Ngoài ra, diếp cá còn có khả năng thích nghi rộng, có thể sống sót ở nhiều điều kiện khắc nghiệt khác nhau. Tuy nhiên, để phát triển tốt nhất cần có nhiệt độ 20-30 độ C, độ ẩm 70-80%, ánh sáng đầy đủ.

Cách trồng

Có thể dùng hạt giống để gieo trồng hoặc dùng cây con có sẵn để trồng. Dùng hạt giống sẽ cần nhiều công chăm sóc, quá trình mọc mầm và phát triển cây con sẽ lâu hơn.

Tuy nhiên nếu sử dụng cây con sẵn có sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công sức. Khi trồng nên chọn các cây khỏe mạnh, phát triển đều đặn.

Có thể trồng diếp cá trực tiếp xuống ruộng/ao hoặc trồng trong chậu để đặt trong vườn, ban công. Trồng xuống đất thì cần bón lót chất dinh dưỡng trước khi trồng để cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây.

Tác dụng và công dụng

Tác dụng trong ẩm thực

Diếp cá là một loại rau rất giàu chất dinh dưỡng, có mùi vị thơm ngon nên thường được dùng làm rau sống hay xào, nấu canh. Một số món ăn phổ biến từ diếp cá có thể kể đến:

• - Gỏi diếp cá
• - Xào diếp cá với tỏi ớt
• - Lẩu thái
• - Canh chua diếp cá
• - Chả giò diếp cá

Công dụng chữa bệnh

Theo Đông y, diếp cá có vị cay, tính ấm, có tác dụng lợi tiểu tiêu thũng, chữa đau dạ dày, kinh nguyệt không đều, sẩy thai...

Một số bài thuốc từ diếp cá thường được sử dụng như sau:

• - Diếp cá, gừng và đường phèn hòa với nước sôi uống giúp lợi tiểu, trị phù thũng.
• - Diếp cá và tinh bột nghệ xay nhuyễn, đắp lên vùng bụng đau dạ dày để giảm đau.
• - Hạt mắt cá chỉ (diếp cá) phơi khô sao vàng tán thành bột mịn trộn mật ong uống giúp máu lưu thông tốt, trị kinh nguyệt không đều.

Kết luận

Diếp cá với tên khoa học Limnophila aromatica là một loại cỏ thân thảo, sống gần nước, có mùi thơm, mọc phổ biến tại các vùng đất ngập úng, đầm lầy. Thân cây mọc bò, rễ mọc ở các đốt. Lá hình tim, hoa màu trắng phai đến hồng phai.

Diếp cá được dùng làm rau xanh chế biến nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng. Ngoài ra còn có nhiều công dụng trong điều trị bệnh theo y học cổ truyền.

Các bạn có thể tham khảo thêm nguồn khác: