Khái niệm về Este
Este là sản phẩm tạo ra khi phản ứng của các axit cacboxylic với các rượu vô cơ hoặc hữu cơ. Este cũng được tạo ra khi phản ứng của các gốc axit cacboxylic với các gốc hydroxy trong cùng một phân tử (este vòng).
Công thức chung của Este
Công thức chung của Este: R - COO - R'
Trong đó, R là gốc hydrocarbon (alcan hoặc aryl) và R' là gốc alkyl hoặc aryl.
Phân loại Este
Dựa trên cấu tạo phân tử
- Este đơn giản: Este hình thành từ một axit cacboxylic và một rượu
- Este phức tạp: Este hình thành từ một axit cacboxylic và một rượu đa chức
Dựa trên nguồn gốc
- Este tự nhiên: Este tồn tại trong tự nhiên như este của axit béo và axit hữu cơ
- Este tổng hợp: Este được sản xuất trong phòng thí nghiệm từ phản ứng giữa axit và rượu
Tính chất của Este
Tính chất vật lý
- Este thường là chất lỏng không màu, dễ bay hơi, có mùi thơm đặc trưng
- Este có nhiệt độ sôi thấp hơn rượu và axit tương ứng
Tính chất hóa học
- Este không phản ứng với dung dịch NaOH, KOH (kiềm loãng)
- Este phản ứng với dung dịch NaOH, KOH (kiềm đặc) tạo ra muối và rượu
- Este phản ứng với axit tạo ra axit cacboxylic và rượu
Điều chế Este
Este có thể được điều chế bằng phương pháp trùng hợp trực tiếp giữa axit cacboxylic với rượu, đun nóng trong môi trường axit vô cơ đặc (H2SO4 đặc hoặc HCl đặc).
Ngoài ra, Este cũng có thể được điều chế bằng phương pháp trùng hợp gián tiếp từ các muối của axit cacboxylic và halogenua alkylia.
Ứng dụng của Este
- Este được sử dụng làm chất tạo mùi trong công nghiệp mỹ phẩm, thực phẩm, đồ uống
- Este được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp sơn, vecni, keo dán
- Este được sử dụng làm chất phụ gia trong xăng, dầu nhờn
- Este được sử dụng trong y học làm thuốc gây mê hoặc chất làm dịu vết đau
Với những kiến thức tổng hợp chi tiết về chương Este, Lipit trên đây, hy vọng sẽ giúp các em học sinh lớp 12 ôn tập và nắm vững kiến thức này trong môn Hóa học.