Lớp nào của vỏ sinh ra ngọc trai?

Cấu tạo vỏ trai

Vỏ trai là nhà của các loài trai, được hình thành từ việc bài tiết vật chất vô cơ. Vỏ trai có cấu tạo gồm ba lớp chính:

Lớp ngoài cùng: Periostracum

Periostracum là lớp vỏ ngoài cùng của trai, có màu vàng nâu hay đen. Đây là lớp bảo vệ vỏ trai khỏi các tác động của môi trường bên ngoài. Lớp này không bền và có thể bong ra theo thời gian. Periostracum không điểm nhấn quan trọng trong việc sinh ngọc trai.

Lớp giữa: Prismatic layer

Prismatic layer là lớp bên trong của vỏ trai, có cấu trúc giống những chiếc cột đứng song song, xếp chặt vào nhau. Lớp này tạo nên độ cứng và chịu lực cho vỏ trai. Prismatic layer không tham gia trực tiếp vào việc sinh ngọc trai.

Lớp trong cùng: Nacre layer

Nacre layer, hay còn gọi là lớp bạc, là lớp vỏ bên trong nhất của trai. Đây là lớp quan trọng nhất trong việc hình thành ngọc trai. Nacre layer được cấu tạo từ các lớp ánh nhẫn mỏng, có màu trắng ngọc hoặc trắng phớt màu xanh lam. Lớp này có thể chiếm từ 90-95% trọng lượng của vỏ trai.

Quá trình hình thành ngọc trai

Ngọc trai được hình thành khi có một vật lạ (như hạt cát, mảnh vỡ vỏ, vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng...) xâm nhập vào lớp periostracum và prismatic layer, tiếp xúc với lớp nacre bên trong.

Khi vật lạ tiếp xúc với lớp nacre, cơ thể trai sẽ nhận biết đó là một xâm nhập và tiết ra một chất lỏng gọi là "dịch ngọc trai" để bao bọc lấy vật lạ. Dịch ngọc trai chứa các thành phần tương tự với lớp nacre như muối khoáng, protein, và các chất hữu cơ khác.

Theo thời gian, dịch ngọc trai sẽ đọng lại thành các lớp mỏng, hình thành nên một hạt ngọc trai. Số lượng lớp và thời gian đọng lại quyết định kích thước và độ sáng bóng của viên ngọc trai. Quá trình này có thể kéo dài từ vài năm đến thập kỷ.

Sự khác biệt giữa ngọc trai tự nhiên và nhân tạo

Ngọc trai tự nhiên được hình thành hoàn toàn từ quá trình tự nhiên, khi các vật lạ xâm nhập vào cơ thể trai tự nhiên. Trong khi đó, ngọc trai nhân tạo được tạo ra bằng cách con người đưa một hạt nhân (thường là vỏ sò hoặc hạt thủy tinh) vào trong cơ thể trai nuôi cấy, khởi động quá trình tiết dịch ngọc trai.

Lý do vỏ trai thường mở khi trai chết

Vỏ trai được gắn kết với cơ thể trai bằng một cơ quan đặc biệt gọi là "cơ đóng mở vỏ". Cơ này đảm bảo vỏ trai luôn khép kín khi trai còn sống.

Khi trai chết, cơ đóng mở vỏ sẽ ngừng hoạt động và không còn đủ sức để giữ chặt hai phần vỏ. Do đó, vỏ trai thường bị mở ra sau khi trai chết. Đây là dấu hiệu nhận biết rằng trai đã chết và vỏ trở nên trống rỗng bên trong.

Vỏ trai mở khi trai chết là một hiện tượng tự nhiên, không có ý nghĩa gì đối với việc sinh ngọc trai. Ngọc trai được hình thành khi trai còn sống và có sự trao đổi chất với môi trường bên ngoài.

Kết luận

Nacre layer, hay lớp bạc, là lớp vỏ bên trong nhất của trai và là lớp chính sinh ra ngọc trai. Khi có vật lạ xâm nhập vào cơ thể trai và tiếp xúc với lớp này, trai sẽ tiết ra dịch ngọc trai để bao bọc vật lạ, dần hình thành nên những viên ngọc trai quý giá.

Mặc dù là một quá trình tự nhiên, hiện nay con người đã có thể tác động vào quá trình này bằng cách đưa hạt nhân vào cơ thể trai nuôi cấy để tạo ra ngọc trai nhân tạo. Tuy nhiên, giá trị của ngọc trai tự nhiên vẫn được đánh giá cao hơn nhờ sự đặc biệt và hiếm có của quá trình hình thành.

Các bạn có thể tham khảo thêm nguồn khác: