Soạn Bài 10 Sinh Học 11: Ảnh Hưởng Của Các Yếu Tố Ngoại Cảnh

Cường độ ánh sáng và điểm bù ánh sáng

Cường độ ánh sáng là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của thực vật. Quang hợp là quá trình mà thực vật sử dụng năng lượng ánh sáng để chuyển hóa CO2 và H2O thành chất hữu cơ và giải phóng oxy. Tuy nhiên, trong điều kiện ánh sáng yếu, tốc độ hô hấp của thực vật sẽ cao hơn tốc độ quang hợp, dẫn đến sự thiếu hụt oxy và chất hữu cơ.

Điểm bù ánh sáng

Điểm bù ánh sáng là mức cường độ ánh sáng mà tại đó tốc độ quang hợp bằng với tốc độ hô hấp. Tại điểm này, lượng chất hữu cơ được tạo ra bằng với lượng chất hữu cơ bị oxy hóa trong quá trình hô hấp. Điểm bù ánh sáng khác nhau giữa các loài thực vật, tùy thuộc vào khả năng thích nghi của chúng.

Cây ưa bóng và cây ưa sáng

Cây ưa bóng là những loài thực vật có khả năng thích nghi với điều kiện ánh sáng yếu, chúng có điểm bù ánh sáng thấp hơn so với cây ưa sáng. Điều này có nghĩa là chúng chỉ cần một lượng ánh sáng nhỏ để đạt được sự cân bằng giữa quang hợp và hô hấp. Ngược lại, cây ưa sáng có điểm bù ánh sáng cao hơn, yêu cầu cường độ ánh sáng mạnh để duy trì sự cân bằng giữa hai quá trình này.

Ảnh hưởng của nhiệt độ

Nhiệt độ là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cả quá trình quang hợp và hô hấp của thực vật. Tuy nhiên, mỗi quá trình đều có một khoảng nhiệt độ thích hợp khác nhau.

Nhiệt độ thích hợp cho quang hợp

Quang hợp diễn ra tốt nhất trong khoảng nhiệt độ từ 25°C đến 35°C. Khi nhiệt độ tăng lên quá cao (trên 40°C), các phản ứng enzyme trong quang hợp sẽ bị ức chế, dẫn đến giảm tốc độ quang hợp.

Nhiệt độ thích hợp cho hô hấp

Hô hấp ở thực vật diễn ra tốt nhất trong khoảng nhiệt độ từ 30°C đến 40°C. Khi nhiệt độ tăng lên quá cao (trên 45°C), tốc độ hô hấp cũng sẽ giảm do ảnh hưởng của các enzyme trong quá trình này.

Ảnh hưởng của nước

Nước đóng vai trò quan trọng trong cả quang hợp và hô hấp của thực vật. Trong quá trình quang hợp, nước là nguyên liệu cơ bản để tạo ra chất hữu cơ và oxy. Ngoài ra, nước còn là môi trường cho các phản ứng hóa học trong quá trình quang hợp diễn ra.

Hạn hán ảnh hưởng đến quang hợp

Khi thiếu nước, các lỗ khí trên lá sẽ đóng lại để ngăn ngừa mất nước quá nhiều, dẫn đến hạn chế sự trao đổi khí, giảm lượng CO2 đi vào lá, và làm giảm tốc độ quang hợp.

Thiếu nước và hô hấp

Trong điều kiện thiếu nước, hô hấp của thực vật cũng bị ảnh hưởng. Khi nồng độ nước trong tế bào giảm, các phản ứng hóa học trong hô hấp sẽ diễn ra chậm hơn, dẫn đến giảm tốc độ hô hấp.

Ảnh hưởng của khí CO2

Khí CO2 là nguyên liệu cơ bản cho quá trình quang hợp ở thực vật. Tuy nhiên, nồng độ CO2 trong không khí tương đối ổn định, nên ít ảnh hưởng đến quang hợp. Nhưng khi nồng độ CO2 tăng cao, quá trình này có thể bị ảnh hưởng tiêu cực.

Nồng độ CO2 cao và quang hợp

Khi nồng độ CO2 trong không khí tăng lên đáng kể, thực vật sẽ đóng các lỗ khí để giảm lượng CO2 đi vào. Điều này làm giảm trao đổi khí, và cuối cùng dẫn đến giảm tốc độ quang hợp.

Nồng độ CO2 cao và hô hấp

Tăng nồng độ CO2 cũng có thể ảnh hưởng đến hô hấp của thực vật. Khi nồng độ CO2 quá cao, nó sẽ ức chế các phản ứng enzyme trong quá trình hô hấp, dẫn đến giảm tốc độ hô hấp.

Ảnh hưởng của các khoáng chất

Các khoáng chất như nitơ, lân, kali, magie, và sắt đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển và sinh lý của thực vật. Thiếu hoặc dư thừa khoáng chất đều có thể ảnh hưởng đến quá trình quang hợp và hô hấp.

Thiếu khoáng chất và quang hợp

Thiếu khoáng chất như nitơ, lân, hoặc sắt có thể dẫn đến giảm hoạt động của các enzyme và hệ thống vận chuyển điện tử trong quang hợp. Điều này làm giảm hiệu quả quá trình quang hợp và giảm tốc độ tăng trưởng của thực vật.

Dư thừa khoáng chất và hô hấp

Nếu nồng độ khoáng chất trong đất quá cao, đặc biệt là kali, có thể dẫn đến ức chế hoạt động của các enzyme trong quá trình hô hấp. Điều này sẽ làm giảm tốc độ hô hấp và ảnh hưởng đến sự phát triển của thực vật.

Tóm lại, các yếu tố ngoại cảnh như ánh sáng, nhiệt độ, nước, khí CO2, và khoáng chất đều có ảnh hưởng trực tiếp đến sự quang hợp và hô hấp ở thực vật. Để duy trì sự phát triển khỏe mạnh, thực vật cần có môi trường sống thích hợp với các yếu tố ngoại cảnh được đáp ứng đầy đủ.

#soạnbài10sinh11 #sinh11bài10 #sinhhọc11bài10 #anhhuongcuacacyeutongoacanhdenquanghopvahohap

Các bạn có thể tham khảo thêm nguồn khác: